Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec jest instytucją kultury Województwa Małopolskiego. Placówka jest miejscem, w którym w przyjaznym otoczeniu przyrody przeszłość przenika się z teraźniejszością, a ślady przodków zatrzymane w oryginalnych XIX-wiecznych chatach i średniowiecznych murach zamku nadają nowe spojrzenie na współczesne życie. Poprzez organizację różnorodnych wydarzeń zachowujących charakter historyczny i ludyczny oraz tworzenie czasowych wystaw Muzeum integruje ludzi w różnym wieku, a także chroni materialne i duchowe dziedzictwo kulturowe wsi Małopolski Zachodniej, kultury szlacheckiej oraz historii średniowiecza. Dokonuje tego poprzez gromadzenie i przechowywanie zbiorów, naukowe opracowywanie i konserwowanie oraz udostępnianie. Cele wynikające z misji instytucji to przede wszystkim zwiększenie użyteczności Muzeum poprzez zintensyfikowanie działań w zakresie edukacji, wzrostu ruchu turystycznego oraz zdefiniowanie specjalizacji Muzeum, która wyróżni je spośród innych instytucji muzealnych.
Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec jest Partnerem projektu „Muzea otwarte – rozszerzenie możliwości programowych instytucji kultury pogranicza polsko-słowackiego”
Okres realizacji projektu:
2018-2021
Wartość projektu:
Całkowita wartość projektu: 3.176.919,31 €
Wartość projektu (w części dotyczącej Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny i Zamek Lipowiec) 151 690,74 €
Dofinansowanie z Unii Europejskiej:
85% kosztów kwalifikowanych
dofinansowanie w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
Działania podejmowane w ramach projektu:
1. Wykonanie ogrodu sensorycznego pełniącego funkcję rekreacyjną, spacerową, terapeutyczną oraz edukacyjną.
2. Adaptacja istniejącego rynku wraz z wymianą nawierzchni oraz z zagospodarowaniem małą architekturą
3. Modernizacja strefy wejścia wraz z małą architekturą, tablicami informacyjnymi oraz zielenią.
4. Zakup wyposażenia na potrzeby warsztatów edukacyjnych, w tym sprzęt AV.
W zakres zrealizowanego Projektu weszły następujące przedsięwzięcia:
Ogród sensoryczny
W Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie powstał ogród sensoryczny, mający charakter poznawczo-edukacyjny dla dzieci z dysfunkcjami narządów zmysłu: wzroku, słuchu oraz z dysfunkcjami fizycznymi.
Celem ogrodu jest pobudzenie zmysłów i emocji poprzez możliwość doświadczenia różnych rodzajów nawierzchni, zapachów, kolorów. Ogród został podzielony na dwie części: strefa nawiązująca do tradycji i historii miejsca, w tym strefa gliny, strefa wikliny, strefa roślin, ogrodu, strefa budownictwa oraz strefa „wrażeń”: zapachu, dźwięku, koloru, dotyku.
Glina, rośliny, dźwięk
W strefie gliny, na placu przed domem z Chrzanowa, znajduje się altana do zajęć dydaktycznych (koło garncarskie i stół do lepienia z gliny, dostosowany do potrzeb dzieci poruszających się na wózkach). Na strefę roślin, będącą równocześnie strefą dotyku, zapachu i dźwięku, składają się ścianki z nasadzonymi roślinami, mające na celu sty-mulowanie zmysłu dotyku, zapachu i koloru. Obok znajduje się strefa dźwięków, gdzie w drewnianych ramach zawieszone są rury bambusowe, stalowe i drewniane talerze. Stoją tu także kamienne cym-bały oraz instalacje z przedmiotów wydających dźwięki szeleszczące.
Budownictwo
Obszar nazwany strefą budownictwa tradycyjnego ma na celu przedstawienie sposobów i materiałów budownictwa regionu. Wykonane elementy mają na celu ułatwić dzieciom z różnego typu dysfunkcjami poznanie faktur materiałów i nawierzchni oraz poznanie różnorodnych konstrukcji. W tym celu zostały zamontowane ścianki będące odzwierciedleniem układu konstrukcyjnego ścian domów charakterystycznych dla regionu. W „oknach” usytuowane są wypełnienia stymulujące zmysł dotyku: materiały budowlane takie jak kamień, bruk, drewno, grawerowane szkło oraz zmysł wzroku: malowane szkło, różna kolorystyka materiałów budowlanych. Została wykonana również makieta więźby dachu czterospadowego, częściowo przykryta strzechą i deszczułkami, charakterystyczna dla budownictwa regionalnego.
Całe założenie ma charakter poznawczy, stymulujący, ma pełnić funkcję dydaktyczną, rewalidacyjną oraz terapeutyczną. Wykonany został także niewielki plac zabaw z takimi elementami jak: karuzela integracyjna, huśtawka integracyjna, piaskownica z możliwością korzystania przez dzieci poruszające się na wózkach.
Spot filmowy
Aplikacja multimedialna
Wykonanie ogrodu sensorycznego na terenie Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie
W ramach ogrodu wyodrębnione będą dwie strefy. Pierwsza nawiązująca do tradycji, historii miejsca: strefa gliny, strefa wikliny, strefa roślin, ogrodu, strefa budownictwa. Druga stymulująca zmysły: węch, słuch, wzrok, dotyk. W skład ogrodu sensorycznego wchodzić będą (elementy małej architektury, wydzielone miejsca z roślinnością, przygotowanie strefy dźwięku, wykonanie wewnętrznych instalacji elektrycznej, doprowadzenie wody do nawadniania, integracyjny plac zabaw z bezpieczną nawierzchnią). Funkcje ogrodu sensorycznego – rekreacyjna, spacerowa, terapeutyczna, edukacyjna.
Adaptacja istniejącego rynku wraz z wymianą nawierzchni oraz z zagospodarowaniem małą architekturą
W ramach podjętych prac modernizacji ulegnie istniejący rynek, wymieniona zostanie nawierzchnia i teren zostanie dodatkowo wyposażony w małą architekturą (altana i piec ceramiczny) do funkcji promocyjnej i targowej. Wykonana zostanie instalacja elektryczna oraz system monitoringu (CCTV0). Usunięte zostaną stare drzewa.
W Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie, w ramach projektu Muzea Otwarte, powstaje ogród sensoryczny, mający charakter poznawczo-edukacyjny dla dzieci z dysfunkcjami narządów zmysłu: wzroku , słuchu oraz z dysfunkcjami fizycznymi.
Trwają pracę nad placem zabaw dla osób z niepełnosprawnościami, równocześnie powstaje chodnik do ścieżki dydaktycznej.
Wykonano nawierzchnię klinkierową oraz drewnianą, w strefie rynku oraz zamontowano ławki. Częściowo wykonano nawierzchnię brukową w obrębie rynku oraz wykonano instalację oświetlenia zewnętrznego, zostały zamontowane lampy. Zamontowano urządzenia na integracyjnym placu zabaw: huśtawkę, karuzelę, oraz piaskownicę, a także tzw. bezpieczną nawierzchnię. Została wykonana nawierzchnia ścieżki ogrodu sensorycznego, wymurowano konstrukcje kwietników w strefie wejściowej oraz podmurówkę pod ścianki sensoryczne roślinne.
Kolejny etap prac budowlanych 1.08.2020
Najbardziej okazałym obiektem Skansenu jest Dwór z Drogini z roku 1730, zrekonstruowany w latach 2002 – 2006 w wyniku współpracy finansowej Województwa Małopolskiego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wszystkich gmin powiatu chrzanowskiego. Obiekt oprócz stałej ekspozycji wnętrz typowego dworu polskiego, pełni także funkcję konferencyjną i koncertową oraz mieści administrację Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec.
Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec wzbogaciło swoja ofertę również o amfiteatr z widownią na 500 osób i zapleczem rekreacyjnym wyposażonym w grill i krąg ogniskowy.
W dniu 31 stycznia 2011 roku, decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec zostało wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów pod numerem 104.
